De vertaler is blij als de tekst blij is    85-92

Kiki Coumans

Schrijven over vertaalplezier is een van de meest aanlokkelijke onderwerpen die ik kan bedenken (mijn vrienden kunnen erover meepraten), maar ook haast het moeilijkste: want waar te beginnen? Ik heb zoveel plezier (gehad) in vertalen, en op zoveel verschillende manieren, dag in dag uit, nu al een kwarteeuw lang. Maar om Roland Barthes’ term ‘le plaisir du texte’ te hernemen, het gaat niet alleen om mijn plezier, het gaat ook, of vooral, om het plezier van de tekst zélf. Als de (vertaalde) tekst blij is, is de vertaler blij.

Barthes zei over dit plezier: ‘Het plezier van de tekst is het moment waarop mijn lichaam zijn eigen ideeën gaat volgen – want mijn lichaam heeft niet dezelfde ideeën als ik.’ Precies dat is wat je als vertaler kunt doen, moet doen, mág doen (plezier dus) om de tekst blij te maken. Die hoogstpersoonlijke, fysieke, intuïtieve inventiviteit in reactie op tekst die we lezen is ook wat ons onderscheidt van de zombievertalingen van AI. Zonder lichaam, zonder persoonlijke (lees)geschiedenis, persoonlijke associaties en gevoelens bij woorden, beelden, klanken en ritme, geen creatieve vertaling.

Lees verder in de papieren Filter