Gezamenlijk vertalen is gevaarlijk. Als kind wilde je nog alles zelf doen – veters, fietsen, sleutels, stofzuigen toen je het nog niet kon, nog niet kón kunnen – nu roep je bij alles: samen! Al jaren ben ik betrokken bij geheimzinnige projecten als de ‘Dagen van de Lezende Kunsten’, de Weense groep Versatorium of de Vertaalcellen van tijdschrift Terras: al die collectieve ondernemingen benevelen je blik, brengen je het hoofd op hol. Je zit ’s nachts op de bank te werken en krijgt de neiging je vertaalkompanen op te bellen, iets voor te leggen. Voordat je een beslissing neemt, moet er gespard worden, eerst alle mogelijke uitkomsten doorgesproken, de tekst gepord en gekneed tot zich verrassende vertrekpunten aandienen die je nooit in je eentje had kunnen opdiepen. Althans, dat denk je inmiddels, en die overtuiging is zo diepgeworteld dat er met geen mogelijkheid meer van los te komen valt. Hieronder een poging om de ernstige gevolgen van collectief vertalen in kaart te brengen.