Operatie op jezelf    96-101

Ivo Smits

Een belangrijke Japanse poëzieprijs is de jaarlijkse Nakahara Chūya Prize, vernoemd naar een modernistische dichter. De prijs bestaat uit twee delen: geld en symboliek. Naast het prijzengeld van één miljoen yen (tegenwoordig zo’n € 5.900) krijgt de winnaar ook een bronzen beeldje van het hoofd van de dichter Nakahara mee naar huis. Dat bronzen hoofd is pas onderdeel van de prijs sinds 2006. Daarvóór bestond de symbolische beloning uit een Engelse vertaling van de winnende bundel.

Op een na zijn bij mijn weten alle prijswinnaars die daarvoor in aanmerking kwamen vertaald door een en dezelfde vertaler, Juliet Winters Carpenter. De uitzondering was het jaar 2001. Toen won namelijk Arthur Binard (1967), een Amerikaan die in het Japans dicht. Dat Binard zijn eigen bundel Tsuriagete Wa (‘Opgevist’, 2000) naar het Engels vertaalde klinkt misschien logisch, maar dat was het voor hemzelf niet.

In het nawoord bij zijn vertaling schrijft hij: ‘Mijn ervaring is dat het vertalen van het werk van andere dichters een uitdagend, verhelderend proces is. Jezelf vertalen daarentegen is vaak moeizaam en pijnlijk. Toen ik Hideo Levy (een andere Amerikaan die in het Japans schrijft) vertelde dat ik besloten had de Engelse vertaling van Tsuriagete Wa zelf te doen, raadde hij me aan twee keer na te denken: “Vertalen is net zoiets als een operatie uitvoeren. Hoe knap je als chirurg ook bent, hoe kun je met succes op jezelf opereren?”’ Dat Binard zijn vertaling van eigen werk uitbracht onder de uitbreidende, zo niet becommentariërende titel Catch and Release (‘Opgevist en weer vrijgelaten’, 2002) is misschien veelzeggend.

Lees verder in de papieren Filter