Nieuwsgierigheid is de sleutel, en tekenaar Joost Swarte is mijn zegsman. Als je nieuwsgierig bent, val je niet in herhaling, oppert onze gerenommeerde landgenoot in zijn biografie.1 Hij bezoekt als fris studentje met z’n vriendinnetje een tentoonstelling in de Amsterdamse rai, waar 803 maquettes voor het nieuwe stadhuis staan uitgestald. Eentje ervan was die van de Stopera. Zo waren er ook welgeteld 803 vertalingen van Alice in Wonderland tot Robbert-Jan Henkes op de proppen kwam met nummer 804. De definitieve? Die schaf je niet meer aan vanwege het verhaal van dat krimpende en weer wassende meisje met haar witte konijn, maar om te weten hoe hij het heeft aangepakt. En wat hij erover zegt in zijn als altijd prikkelende nawoord. De toon, vindt hij, is nog nooit goed in het Nederlands overgezet – en dan ga je lezen en word je meegesleept. Swarte muntte de term ‘de klare lijn’ voor de manier waarop meester Hergé strips tekende. Je zou Henkes graag een stijl willen toedichten voor hoe hij vertaalt – niet krasserig of harig (à la Crumb) en ook niet ‘klaar’ zoals bij Kuifje. Henkes is de vertaler van de speelse lijn. Moge hij het mij vergeven. Maar ook Swarte – lees ik – oefent de hele dag speels, bijvoorbeeld als hij ’s ochtends boodschappenlijstjes droedelt. Er is hoop, ik droedelde in mijn leven ook wat af – en de belangrijkste winst van het toch verder vrij angstige jaar 2024 was voor mij dat droedelen. Droedelen (dat doe je op elk beschikbaar papiertje, notulen, ochtendkranten, maagdelijke kladblokken, kassabonnen) beschouwde ik als afwijking, maar sinds dit jaar kan ik het zien als functioneel: ‘Vormpjes krabbelen of poppetjes tekenen tijdens een vergadering: het wekt misschien niet die indruk, maar droedelen kan juist helpen om je te concentreren,’ aldus Anna van den Breemer, zwart op wit in de krant.2 Als voordeel van kladderen ten opzichte van serieus notities maken wordt gezien dat je niet automatisch van linksboven tot rechtsonder werkt. ‘Je begint in het midden en kunt alle kanten op. Dat brengt vrijheid in je denken en je ziet sneller nieuwe verbanden.’3 Dat nu deed me denken aan vertalen, ook zo’n bezigheid waar je onsystematisch, niet-lineair mee kunt bezig zijn – voor je eigen plezier natuurlijk, want je moet blijven spelen. À la Joost en Robbert-Jan. Zo niet, dan toch, zoals onze huisschilder afgelopen zomer om de haverklap zei.